Δευτέρα 2 Ιουνίου 2014

Συνέντευξη στον Φώτη Παπούλια / "Εφημερίδα των Συντακτών"

Τελικά, κύριε Σταθάκη, νίκησε ο ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές ή ήρθε… δευτερότριτος όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση;
Ο ΣΥΡΙΖΑ στις πρόσφατες ευρωεκλογές σημείωσε μια νίκη-ορόσημο με πρωτοφανή ιστορική σημασία. Οχι μόνο βγήκε πρώτο κόμμα, αλλά ταυτόχρονα διατήρησε τα ποσοστά του στα επίπεδα του Ιουνίου του 2012, αποδεικνύοντας ότι η ανάδειξή του σε κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην Ελλάδα δεν τον κατατάσσει μεταξύ των flash parties, που με εφήμερο τρόπο εκφράζουν κάποιας μορφής κοινωνική διαμαρτυρία, αλλά αποτελεί πλέον σταθερό πυλώνα του πολιτικού μας συστήματος. Το βράδυ των εκλογών οι εκπρόσωποι των κομμάτων της συγκυβέρνησης έπρεπε να παραβιάσουν κάθε κανόνα στοιχειώδους λογικής και σοβαρότητας σε μια μάταιη προσπάθεια να αποδείξουν ότι μια νίκη με 4% διαφορά δεν περιελάμβανε ένα σαφές πολιτικό μήνυμα: την πλήρη απονομιμοποίηση της σημερινής κυβέρνησης.
Η νίκη του κόμματός σας χαρακτηρίζεται ιστορική. Συμμερίζεστε την άποψη που εκφράζουν διάφορα οικονομικά φόρα ότι αυτή μπορεί να ευνοήσει τη διευθέτηση του χρέους;
Η άποψη αυτή δεν αποτελεί παρά επαναδιατύπωση της κεντρικής θέσης του ΣΥΡΙΖΑ από την πρώτη μέρα που προέκυψε η κρίση δημοσίου χρέους. Ο ΣΥΡΙΖΑ λέει, και έλεγε από το πρώτο Μνημόνιο, ότι οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ. ούτε ήταν σε θέση ούτε ήταν διατεθειμένες να διαπραγματευτούν μια βιώσιμη λύση. Και κατά δεύτερο, το Μνημόνιο δεν αντιμετωπίζει αλλά επιδεινώνει το πρόβλημα του χρέους. Συνεπώς, μόνο μια κυβέρνηση από ένα κόμμα που δεν θα έχει τις δεσμεύσεις των προηγούμενων χρόνων διακυβέρνησης, θα έχει μαζί του μια νωπή λαϊκή εντολή και θα διαθέτει την πολιτική βούληση και το ανάλογο αναπτυξιακό σχέδιο, θα μπορούσε να φέρει θετικό αποτέλεσμα σε μια τέτοια διαδικασία. Οι εκλογές έφεραν αυτό το ενδεχόμενο ένα βήμα πιο κοντά, γεγονός που ασκεί αφόρητες πιέσεις τόσο στην ελληνική κυβέρνηση όσο και στους εταίρους να αποδεχθούν το αναπόφευκτο: μια μεγάλης κλίμακας ρύθμιση του δημόσιου χρέους, με απομείωση του μεγάλου μέρους του και ευνοϊκές ρυθμίσεις για την αποπληρωμή του υπόλοιπου με ρήτρες που θα συναρτούν την αποπληρωμή του με τους ρυθμούς ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.
Στην ομιλία του στον ΣΕΒ, ο Α. Τσίπρας παρουσίασε το πρόγραμμα ανασυγκρότησης… Είστε δύναμη αλλαγής ή απλώς νέοι διαχειριστές του συστήματος;
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ με τη θεσμική του ιδιότητα παρουσίασε στη γενική συνέλευση του ΣΕΒ τα βασικά σημεία του προγράμματός μας για την έξοδο της ελληνικής οικονομίας από την κρίση. Στη δεύτερη αποστροφή του λόγου του εγκάλεσε τα μέλη του συνδέσμου για την απουσία του από τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και στη συνέχεια εξέθεσε όλες εκείνες τις ιδέες της ριζοσπαστικής Αριστεράς για την πρόταση εξόδου από την κρίση: τη διαμόρφωση ενός σταθερού εργασιακού περιβάλλοντος με συλλογικές συμβάσεις εργασίας και επαναφορά του κατώτατου μισθού, με την υιοθέτηση ενός απλοποιημένου, δίκαιου και σταθερού φορολογικού συστήματος, την εισαγωγή αντιολιγοπωλιακής νομοθεσίας για τη συγκράτηση των τιμών στα βασικά αγαθά, την αναδιάρθρωση του τραπεζικού τομέα υπό δημόσιο έλεγχο με παράλληλη ρύθμιση του συνόλου του ιδιωτικού χρέους, τη χρήση των δημοσίων επενδύσεων ως μηχανισμού ενεργοποίησης του ιδιωτικού τομέα, την ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας, την αναστολή στις ιδιωτικοποιήσεις και τη μείωση του ενεργειακού κόστους για τη βιομηχανία και τους καταναλωτές που θα προκύψει ως όφελος από τη μη εκχώρηση του ενεργειακού σχεδιασμού της χώρας στον ιδιωτικού τομέα, και, τέλος, τη διεύρυνση του κράτους πρόνοιας ως προϋπόθεση της ανάπτυξης. Ολα τα παραπάνω δεν αποτελούν απλές προτάσεις διαχείρισης του συστήματος, αλλά ώριμες ριζοσπαστικές τομές ικανές να στρέψουν την ελληνική κοινωνία προς μία κατεύθυνση οικονομικής ανάπτυξης με κοινωνική δικαιοσύνη.

Ανοίξατε μέτωπο με την κυβέρνηση για το πρόσωπο του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας και του Ελληνα επιτρόπου… Εσείς θα προτείνετε πρόσωπο;
Νομίζω ότι ο πρόεδρος έπραξε το αυτονόητο. Εθεσε ζήτημα ουσιαστικής πολιτικής, και όχι νομικής, νομιμοποίησης της κυβέρνησης να ορίσει τα πρόσωπα που θα διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής και οικονομικής πολιτικής της χώρας τα επόμενα χρόνια. Η «ονοματολογία» ούτε ξεκίνησε ούτε συνδέεται με τον οποιοδήποτε τρόπο με τον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ.

Η κυβέρνηση έστω και διά της πλαγίας οδού άνοιξε τη συζήτηση για νέο εκλογικό νόμο. Κίνηση αντιπερισπασμού;
Η συζήτηση περί της αλλαγής του εκλογικού νόμου δύο μέρες μετά τη συντριπτική ήττα των κομμάτων της κυβέρνησης δεν νομίζω ότι είναι κίνηση αντιπερισπασμού. Περισσότερο την κατανοώ ως μια απέλπιδα προσπάθεια να κρατηθεί στην εξουσία η πολιτική ελίτ των μνημονίων και του νεοφιλελευθερισμού στη χώρας μας. Δυστυχώς γι’ αυτούς η δυναμική των εξελίξεων θα τους υπερβεί. Η χώρα, εξάλλου, έχει παράδοση κυβερνήσεων που παγιδεύτηκαν στα δικά της σχέδια αλλαγής του εκλογικού νόμου.

Εννοείτε ότι προσβλέπει σε ανασύνθεση του πολιτικού σκηνικού στοχεύοντας σε μια αξιοπρεπή ήττα στις εθνικές εκλογές;
Στοχεύει στην υπό οποιουσδήποτε όρους παραμονή στην εξουσία των ηγετικών ομάδων πέριξ των κυρίων Σαμαρά και Βενιζέλου κάνοντας απλή αριθμητική με τα αποτελέσματα των πρόσφατων ευρωεκλογών και αναζητώντας την ανασύσταση της «κεντροαριστεράς» ως αναχώματος στη δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ. Οι όροι όμως κεντροδεξιά και κεντροαριστερά, προσφιλείς κατά το παρελθόν, δεν εκφράζουν απολύτως τίποτα στη σημερινή πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα. Η δυναμική του ρεύματος της ριζοσπαστικής αλλαγής που εκφράζει σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ μέσα από το θετικό μήνυμα του προγραμματικού του λόγου οριοθετεί την εναλλακτική στρατηγική από τις μνημονιακές πολιτικές της εργασιακής υποβάθμισης, των ιδιωτικοποιήσεων και των νεοφιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων με τις οποίες Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ έχουν στρατηγικά, και όχι συγκυριακά, ταυτιστεί.

 Ο ΣΥΡΙΖΑ θα επιμείνει στη συνταγματική κατοχύρωση της απλής αναλογικής;
Η κυβέρνηση με τον τρόπο που ανοίγει το θέμα του εκλογικού νόμου προσβάλλει τους πολίτες και το πολίτευμα. Ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση θα προβεί στην κατοχύρωση ενός αναλογικού εκλογικού συστήματος στο πλαίσιο ενός ευρύτατου πακέτου μέτρων ενίσχυσης της δημοκρατίας και των θεσμών που απαιτούν βελτιώσεις στο ίδιο το Σύνταγμα.

Ο επικείμενος κυβερνητικός ανασχηματισμός μπορεί να δώσει το φιλί της ζωής στην κυβέρνηση;
Τα χρονικά περιθώρια για την παρούσα κυβέρνηση έχουν στενέψει ασφυκτικά. Το μόνο που θα μπορούσε να της δώσει χρόνο θα ήταν μια ριζική αλλαγή στο μείγμα της ασκούμενης πολιτικής. Κάτι τέτοιο δεν αναμένεται όμως να συμβεί και μόνο από τα μέτρα που η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να πάρει με βάση το μεσοπρόθεσμο, ύψους 5,6 δισ., χωρίς να συνυπολογίσουμε το ενδεχόμενο μια διαπραγμάτευση του χρέους με την παρούσα κυβέρνηση να συνοδευτεί από νέο πλαίσιο δεσμεύσεων. Η ανακύκλωση προσώπων πιστεύω ότι λίγα πράγματα μπορεί να προσφέρει πέρα από μια εφήμερη διεύρυνση της κυβερνητικής πλειοψηφίας μέσα από τη δυνητική υπουργοποίηση μεμονωμένων προσώπων.

Αρκετά στελέχη σας αλλά και πολίτες ισχυρίζονται ότι έγιναν λάθη στις επιλογές προσώπων, κυρίως στις αυτοδιοικητικές εκλογές. Πιστεύετε ότι πρέπει να γίνουν αλλαγές στην κομματική πυραμίδα, ώστε η εκλογική πρωτιά να μεταφραστεί και σε πολιτική κυριαρχία;
Μεταξύ 325 δήμων και 13 περιφερειών σίγουρα θα έγιναν και λάθη ή παραλήψεις, και βιαστικές επιλογές. Αυτό που αποκάλυψαν οι αυτοδιοικητικές εκλογές είναι ότι σε τοπικό επίπεδο τα δίκτυα και οι παραδοσιακές κοινωνικές συμμαχίες παραμένουν ενεργά. Παρ’ όλα αυτά, η διεύρυνση της επιρροής της ριζοσπαστικής Αριστεράς στην τοπική αυτοδιοίκηση δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητη. Τα εμβληματικά παραδείγματα του Γαβριήλ Σακελλαρίδη και της Ρένας Δούρου είναι μόνον η προμετωπίδα μιας σειράς νέων αυτοδιοικητικών στελεχών και κινήσεων που έχουν αναδειχθεί σε όλη την Ελλάδα, που έχουν την ενέργεια και τη δυναμική να εμβαθύνουν τη νέα οπτική που φέρνει ο ΣΥΡΙΖΑ στις τοπικές κοινωνίες. Εξάλλου, η περίπτωση της Αττικής και σειράς νέων αριστερών δημάρχων πιστεύω ότι προσφέρονται για να απομακρυνθούν τυχόν αμφιβολίες των πολιτών για το κατά πόσο ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να ασκήσει διακυβέρνηση με έναν αποτελεσματικό και συνάμα διαφορετικό τρόπο.