Toυ Μανώλη Ντουντουνάκη *
Η κυβέρνηση έχει στόχο τη διάλυση της δημόσιας, δωρεάν, ανώτατης εκπαίδευσης και την άμεση ή έμμεση ιδιωτικοποίησή της. Αυτό αποτυπώνεται στη φιλοσοφία των νέων νόμων (4009/11 και 4076/12), στο περιβόητο σχέδιο συγχωνεύσεων «ΑΘΗΝΑ», στο σχέδιο νόμου για τη Δια Βίου Μάθηση, στην επαγγελματική εξομοίωση των αποφοίτων των κολλεγίων με αυτών των Πανεπιστημίων, στη συνεχή μείωση της κρατικής χρηματοδότησης, στις απολύσεις διοικητικών υπαλλήλων κλπ.
Η κυβέρνηση έχει στόχο τη διάλυση της δημόσιας, δωρεάν, ανώτατης εκπαίδευσης και την άμεση ή έμμεση ιδιωτικοποίησή της. Αυτό αποτυπώνεται στη φιλοσοφία των νέων νόμων (4009/11 και 4076/12), στο περιβόητο σχέδιο συγχωνεύσεων «ΑΘΗΝΑ», στο σχέδιο νόμου για τη Δια Βίου Μάθηση, στην επαγγελματική εξομοίωση των αποφοίτων των κολλεγίων με αυτών των Πανεπιστημίων, στη συνεχή μείωση της κρατικής χρηματοδότησης, στις απολύσεις διοικητικών υπαλλήλων κλπ.
Η ολοκλήρωση των εκλογών για την ανάδειξη των εσωτερικών μελών των Συμβουλίων
Ιδρυμάτων με ηλεκτρονική ψηφοφορία και η συνέχιση της διαδικασίας για την
επιλογή των εξωτερικών μελών των ΣΙ αποκαλύπτει την πρόθεση της κυβέρνησης να
ολοκληρώσει, πάση θυσία, την παράδοση των ΑΕΙ στην αγορά μέσα από μια
πρωτόγνωρη και αδιαφανή διαδικασία συγκρότησης των οργάνων διοίκησης. Πριν τις
εκλογές μας έλεγαν «Τα Συμβούλια θα εκλεγούν και θα λειτουργήσουν, γιατί έτσι
λένε οι νόμοι του Κράτους» και απαιτούσαν σεβασμό των νόμων. Όμως, μετά τις
εκλογές επικαλούνται, τα υψηλά ποσοστά συμμετοχής και τη συμμετοχή αριστερών
υποψήφιων, ως αποδοχή - έγκριση των νόμων από τη Πανεπιστημιακή κοινότητα και
θρασύτατα μιλούν για δυναμικές, μικρές μειοψηφίες που αντιδρούσαν στην εφαρμογή
των νόμων.
Παράλληλα, με το σχέδιο συγχωνεύσεων «ΑΘΗΝΑ» που θα σαρώσει τους επόμενους μήνες τα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ της χώρας, η κυβέρνηση θα «κόψει» το 1/3 της ανώτατης εκπαίδευσης με στόχο την ελαχιστοποίηση της δημόσιας χρηματοδότησης. Η όλη διαδικασία, συμπεριλαμβανομένου και του διαλόγου, προβλέπεται να ολοκληρωθεί αρχές Μαρτίου. Το σχέδιο «ΑΘΗΝΑ» δεν έχει απολύτως καμία σχέση με προσπάθεια ενίσχυσης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη βάση των πραγματικών αναγκών της ελληνικής κοινωνίας. Χαρακτηριστικά, η σύνοδος των πρυτάνεων, ζητά να τηρηθούν οι θεσμικές διαδικασίες ώστε τα ακαδημαϊκά κριτήρια των συγχωνεύσεων να προσδιοριστούν από τα ίδια τα ΑΕΙ και την ΑΔΙΠ, τα αναπτυξιακά να προσδιοριστούν στο επίπεδο του ΣΑΠΕ και του ΣΑΤΕ, σε συνεργασία με άλλους κοινωνικούς εταίρους, και τα εθνικά κριτήρια στο επίπεδο του ΕΣΥΠ. Είναι σαφές ότι η χωροταξική αναδιάρθρωση της Ανώτατης Εκπαίδευσης θα σημαίνει λιγότερες θέσεις φοιτητών στα Πανεπιστήμια, απολύσεις διοικητικού και εκπαιδευτικού προσωπικού, λιγότερες δυνατότητες έρευνας.
Επιπλέον, είναι γεγονός ότι ενώ βρισκόμαστε μόλις ένα μήνα πριν το τέλος του 2012, τα Πανεπιστήμια δεν έχουν λάβει επίσημη ενημέρωση από το υπουργείο σε ότι αφορά το ύψος των προϋπολογισμών τους για το 2013. Ο κ. Υπουργός έχει μιλήσει για νέα μείωση των προϋπολογισμών κατά 20% σε σχέση με τους προϋπολογισμούς του 2012. Παράλληλα, έχουμε τις μισθολογικές απώλειες του ακαδημαϊκού Προσωπικού, τους περίπου 1.000 αδιόριστους εκλεγμένους συνάδελφους ΔΕΠ, ΕΕΔΙΠ και ΕΤΕΠ που συνεχώς εμπαίζονται και τις απολύσεις των διοικητικών υπαλλήλων ΙΔΑΧ ΔΕ των Πανεπιστημίων που επιχειρείται να δρομολογηθούν με κάθε μέσο.
Ταυτόχρονα, με πράξη νομοθετικού περιεχομένου θεσπίζεται ότι τα πτυχία των ιδιωτικών κολεγίων και των παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων παρέχουν επαγγελματικά δικαιώματα ισότιμα με αυτά των δημόσιων πανεπιστημίων και ΤΕΙ παραβιάζοντας κατάφωρα το άρθρο 16 παρ. 5 του Συντάγματος, απαξιώνοντας τους 4ετείς και 5ετείς τίτλους σπουδών και εξισώνοντάς τους με τους τίτλους 3ετούς φοίτησης των κολλεγίων. Αποκορύφωμα αυτού είναι η αναγνώριση του 2ου τίτλου σπουδών των Κολλεγίων (3+2 έτη) ως Master, όταν η ίδια η Πολιτεία δεν αναγνωρίζει ως Master τα διπλώματα των πενταετών ενιαίων και αδιάσπαστων προγραμμάτων σπουδών στα Πολυτεχνεία, Γεωπονικά Πανεπιστήμια και αλλού.
Τέλος, η Δια Βίου Μάθηση προωθείται ως ένας τρόπος διαχείρισης της ανεργίας και της υποαπασχόλησης με έμφαση στη βραχύβια κατάρτιση σε συνδυασμό με τη λογική του απασχολήσιμου. Οι δεξιότητες που προσφέρονται απαξιώνονται γρήγορα και έτσι έχουμε την εξής κίνηση: κατάρτιση, εισαγωγή στην εργασία, μετά από λίγο απαξίωση των δεξιοτήτων, έξοδο από την αγορά εργασίας και επανακατάρτιση, δηλαδή διαχείριση της ανεργίας.
Παράλληλα με την κατάργηση του δημόσιου, δωρεάν χαρακτήρα της ανώτατης εκπαίδευσης και της ολοκληρωτικής υποταγής της στις ανάγκες της αγοράς η κυβέρνηση επιδιώκει το τσάκισμα κάθε φωνής οργανωμένης αντίδρασης από μέρους των φοιτητών. Η κατάργηση του ασύλου, οι περιορισμοί στα κονδύλια σίτισης-στέγασης, οι εντατικοί ρυθμοί σπουδών έχουν ως στόχο να κάμψουν τις ανατρεπτικές διαθέσεις της σπουδάζουσας νεολαίας.
Το Μεσοπρόθεσμο στοχεύει σε μια οικονομία με φθηνό εργατικό δυναμικό, με ελάχιστα δικαιώματα στους χώρους δουλειάς και με τη μόνιμη απειλή της ανεργίας, με ένα μικρό κράτος, με ελάχιστα περιθώρια για κοινωνική πολιτική που θα χαρακτηρίζεται από μεγάλες ανισότητες. Το κράτος δε χρειάζεται πια ένα ιδιαίτερα προωθημένο εκπαιδευτικό σύστημα. Τώρα, το ζητούμενο είναι η «αριστεία», ευφημισμός για την εκπαίδευση των ελίτ, για τις λίγες θέσεις όπου η πανεπιστημιακή εκπαίδευση παραμένει χρήσιμη. «Άριστη» εκπαίδευση για τους λίγους, φθηνή και βασική για τους υπόλοιπους.
Περιμένουμε από την κυβέρνηση της Αριστεράς, που θα προκύψει σύντομα, κάτω από τη πίεση του αγώνα των εργαζομένων, ανέργων, νεολαίας κλπ., να καταργήσει τα μνημόνια στη Ανώτατη Παιδεία και από τις πρώτες της ενέργειες να είναι η ψήφιση νέου νόμου πλαισίου για τα Πανεπιστήμια με βάση τη πρόταση νόμου που κατάθεσε πέρυσι το καλοκαίρι ο ΣΥΡΙΖΑ - ΕΚΜ ως αξιωματική αντιπολίτευση. Η έξοδος από την κρίση, στη κοινωνία και στα Πανεπιστήμια ειδικότερα, θα έρθει με την ανάδειξη νέων κοινωνικών δυνάμεων, με νέες λύσεις και προπαντός με άλλο περιεχόμενο στην έννοια των μεταρρυθμίσεων.
*Ο Μανόλης Ντουντουνάκης είναι μέλος του Εργαστηριακού Διδακτικού
Προσωπικού Πολυτεχνείου Κρήτης, τέως πρόεδρος ΠΟΣΕΕΔΙΠ ΑΕΙ
Προσωπικού Πολυτεχνείου Κρήτης, τέως πρόεδρος ΠΟΣΕΕΔΙΠ ΑΕΙ
