Τα Χανιά στα χέρια μας, για μια νέα αυτοδιοίκηση, ΤΩΡΑ!

Του Γιώργου Γυπάκη*

Ως την άνοιξη του 2012, πολλές παρέες, συνελεύσεις πολιτών, κοινωνικά κινήματα είχαν αναπτύξει έντονη δράση σε όλες τις πόλεις της χώρας και ειδικά στα Χανιά είχαν μια ιδιαίτερη δυναμική, όχι μόνο ενεργοποιώντας τους πολίτες στον αγώνα υπεράσπισης της κοινωνίας από τα μνημόνια αλλά και συσπειρώνοντάς τους σε τοπικές διεκδικήσεις, δημιουργώντας δηλαδή τη μαγιά, μιας νέας αυτοδιοικητικής κίνησης στη βάση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά.

Σε μία παγκρήτια συνάντηση αυτών των κινημάτων το Μάρτη του 2012 υποστήριξα, πως αυτές οι συσπειρώσεις των πολιτών θα μπορούσαν να αποτελέσουν τα κύτταρα μιας νέας τοπικής αυτοδιοίκησης, όπως τα ξεχασμένα συνοικιακά συμβούλια γιατί υποκαθιστούσαν τα θεσμικά αυτοδιοικητικά όργανα τα οποία στην πραγματικότητα διαλύθηκαν απο τον Καλλικράτη.

Ο Καλλικράτης προετοίμασε τις πολιτικές που εφαρμόζονται τώρα και διέλυσε το δημοκρατικό πλαίσιο όπου οι τοπικές κοινωνίες αποφάσιζαν ως ένα βαθμό για τα θέματα που τις αφορούσαν.

Η εμπειρία μου από τη δεκαετή μου ενασχόληση με τα κοινά στο Ακρωτήρι με κάνει να πιστεύω ότι η μαγιά αυτή υπήρχε και η ανάγκη και θα λειτουργούσαν αυτές οι κινήσεις, είτε υπήρχε η κρίση είτε όχι, γιατί το πολιτικό σύστημα διαβρώνει εδώ και δεκαετίες τις τοπικές κοινωνίες κι αυτό αντανακλά στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Μέχρι πριν λίγα χρόνια σε κάθε χωριό του Ακρωτηρίου είχε και μια επιτροπή αγώνα για διάφορα θέματα. Στο Χορδάκι για τις κεραίες, στα Καθιανά για το εργοστάσιο της Εργομπετόν, στο Πιθάρι για το Δρόμο κλπ. Μέχρι πρόσφατα, οι κινήσεις τριών δημοτικών ενοτήτων υποχρέωσαν τη δημοτική αρχή να κάνει (έστω και ελάχιστες) κάποιες μειώσεις στα δημοτικά τέλη. Η Πρωτοβουλία των Σουδιανών υποκαθιστά τους τοπικούς αιρετούς στην προστασία και ανάδειξη του ποταμού Μορώνη. Στην Αμπεριά και στον Αη Γιάννη ασχολήθηκαν με την αξιοποίηση των ελεύθερων χώρων. Στη Νέα Χώρα κάνουν έργα. Στη Χαλέπα, αναπτύσσονται δομές και δίκτυα αλληλεγγύης. Στο Βαρύπετρο υπερασπίζονται τον αρχαιολογικό τους χώρο από καταπατήσεις ενώ οδηγήθηκαν στη δημιουργία Πολιτιστικού Συλλόγου. Παρέες όπως οι Ποδηλάτρεις και οι Σπορίτες δημιουργούν πολιτικό αντικείμενο σε σχέση με τη βελτίωση των δομών και της λειτουργίας της πόλης. Ολοι, αυτοδιοικητικοί, αποδεικνύουν περίτρανα πόσο καλύτεροι διαχειριστές των κοινών μπορούν να γίνουν, σε σχέση με τους τωρινούς.

Η ανάγκη λοιπόν προέκυψε από τους κατοίκους που είδαν ότι οι Δημοτικές αρχές δεν ασχολούνται με τα προβλήματά τους και ότι στα Συμβούλια εκλέγονται συνήθως τα πιο μέτρια στελέχη της κοινωνίας. Υπάρχουν βέβαια κι εξαιρεσεις.

Ομως σήμερα γνωρίζουμε πια, ότι οι Δήμαρχοι των δύο πάλαι ποτέ μεγάλων κομμάτων με τα επιτελεία τους είναι εξίσου υπεύθυνοι για την καταστροφή της χώρας όσο και οι Βουλευτές. Μαζί τα φάγανε. Αλλά δεν μπορούμε πια να επιτρέπουμε τον τόπο μας να τον διοικούν όλοι αυτοί, οι “Σκουλακοβιρβιδάκηδες” που μετέτρεψαν την υποχρέωση τους να προσφέρουν σε ρουσφέτι, που μετέτρεψαν τους δικούς τους ψηφοφόρους σε πελάτες και τους ψηφοφόρους των άλλων σε επαίτες, που σπατάλησαν εκατομμύρια σε έργα βιτρίνας, που το όραμά τους για τις πόλεις μας δεν έφτανε πέρα από τον ορίζοντα της θητείας τους και που μνημεία της ανικανότητάς τους να διαχειρίζονται τα κοινά, αποτελούν τα αχρηστευμένα κολυμβητήρια των εκατομμυρίων ευρώ, οι μπλοκαρισμένοι δρόμοι, οι γεμάτοι κάδοι, τα κακότεχνα έργα που έγιναν με σκανδαλώδεις αναθέσεις, τα κατειλλειμένα πεζοδρόμια, τα εγκαταλελειμένα κτίρια και οι άστεγες υποδομές και οι ουρές των γονιών που περιμένουν έξω από τις δημοτικές υπηρεσίες ελπίζοντας να βρουν μια θέση για τα μικρά τους στους ελάχιστους παιδικούς σταθμούς.

Ομως, αν φτάσαμε σήμερα να ασκούν την πολιτική στη χώρα μας οι Γερμανοί είναι γιατί τόσα χρόνια εμείς απουσιάζαμε, αρνούμασταν να συμμετέχουμε, νομίζοντας ότι την πολιτική πρέπει να την ασκούν κάποιοι πάνω από μας. Κάποιοι που όταν μπαίνουν στην αίθουσα πρέπει να σηκωνόμαστε και να τους χειροκροτούμε. Λοιπόν απο δω και πέρα την πολιτική πρέπει να την ασκεί η κοινωνία και όχι οι πολιτικοί . Η κοινωνία είναι που θα διαμορφωσει το μέλλον της και θα επιλέξει τη λύση που θα τη βγάλει από το αδιέξοδο, η κοινωνία είναι που θα ασκήσει την εκτελεστική εξουσία για να υλοποιήσει τη λύση και τελικά, η κοινωνία, οι τοπικές κοινωνίες μέσα από τη συμμετοχή των ενεργών μελών τους στην αυτοδιοίκηση είναι που θα αναδείξουν μια νέα γενιά πολιτικών που μέσα από τη δράση τους θα αποδείξουν την ικανοτητά τους, γιατί κάποια στιγμή, κάποιος πρέπει να ξαναφτιάξει το Σύνταγμα και να ξαναστήσει τη χώρα.

Το πρόταγμα της κοινωνίας σήμερα και κεντρικά και περιφερειακά είναι η ανατροπή των μνημονιακών πολιτικών, η απεξάρτηση της χώρας από τους δανειστές, το σταμάτημα της λιτότητας, η προστασία της δημόσιας περιουσίας, η αλλαγή του πολιτικού συστήματος σε ένα πιο παραγωγικό αλλά και αληθινά δημοκρατικό μοντέλο, η αποκατάσταση των δημοκρατικών θεσμών και κύρια, η παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας.

Σ' αυτό το πλαίσιο, είναι βέβαιο πως οι επόμενες εθνικές εκλογές, θα αναδείξουν τις δυνάμεις εκείνες που αντιτάσσονται με σοβαρότητα στα μνημόνια. Αλλά είναι εξίσου βέβαιο, πως χωρίς την ενεργό συμμετοχή της κοινωνίας, οι δυνάμεις αυτές θα έχουν βραχυπρόθεσμη και αποτυχημένη θητεία.

Γι αυτό, η κατάκτηση των Δήμων και των Περιφερειών στις επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές αποτελεί το σημαντικότερο βήμα του αντιμνημονιακού κινήματος που θα ριζώσει στην ελληνική περιφέρεια, δημιουργώντας τη βάση για την πολυπόθητη αυτή ανασυγκρότηση. Οτι κι αν κάνουμε σε επίπεδο κεντρικό, αν δεν ανατρέψουμε τους μνημονιακούς Δημάρχους και το πελατειακό σύστημα που συνεχίζει να τους στηρίζει, αν δεν ανατρέψουμε δηλαδή τις σημερινές ισσοροπίες στη τοπική αυτοδιοίκηση δεν πρόκειται να κερδίσουμε τίποτα στις περιφέρειες της χώρας.

Εξήγησα ήδη γιατί το αντιμνημονιακό και το αντικαλλικρατικό στοιχείο ταυτίζονται και γιατί θα πρέπει να είναι το κεντρικό σημείο αναφοράς στη δημιουργία νέων δημοτικών κινήσεων, καθώς η εποχή όπου μπορούσαν να συνεργάζονται δυνάμεις με διαφορετική πολιτική στάση απέναντι στα μνημόνια όπως έγινε το 2010 στα Χανιά, έχουν περάσει ανεπιστρεπτί.

Είναι σαφές ότι η επαναχάραξη του θεσμού της αυτοδιοίκησης πρέπει να γίνει στην πράξη, στηριζόμενη στη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών, των άτυπων συνοικιακών συμβουλίων, των συνελεύσεων των πολιτών που θα αποφασίζουν γι αυτά που τους αφορούν. Οπως είναι σαφές, ότι η ουσιαστική κατάργηση της αυτονομίας της αυτοδιοίκησης μέσω των μνημονίων καθιστά αδύνατη τη χάραξη αναπτυξιακών πολιτικών με τους όρους που γινόταν ως σήμερα κι οτι ο μόνος τρόπος να αποφύγουμε τη διαχείριση της μιζέριας μέχρι τελικής διάλυσης των δήμων είναι να προκαλέσουμε θεσμικές ρήξεις με το ίδιο το κράτος.

Απέναντι στο ζόφο της Ειδικής Οικονομικής Ζώνης που σκοπεύουν να μετατρέψουν ολόκληρη τη χώρα οι δανειστές και οι υπάλληλοί τους, εμείς πρέπει να αντιτάξουμε τις δικές μας Ειδικές Αντιμνημονιακές Ζώνες, σε όλους τους Δήμους της Χώρας.

Εχοντας σα δεδομένο ότι οι προγραμματικές συνθήκες για τη διαχείριση των πραγμάτων της πόλης και τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των Χανιωτών έχουν ήδη αναπτυχθεί σε μεγάλο βαθμό τα τελευταία χρόνια από τους κοινωνικούς και θεσμικούς φορείς των Χανίων και παραμένουν ανοικτές για διαβούλευση και υλοποίηση.

Καλώ μέσα απ' αυτό το κείμενο, όλους εκείνους που συμπορεύτηκαν με τις όποιες διαφωνίες τους τα τελευταία 3 χρόνια στους κοινωνικούς αγώνες ενάντια στα μνημόνια, ακόμα κι αυτούς που εδώ και πολλά χρόνια προσφέρουν στα κοινά χωρίς να αποζητούν οφίτσια και εκλόγιμες θέσεις στους συνδυασμούς και που η κοινωνική τους ευαισθησία τους φέρνει απέναντι στην κυριαρχη καθεστωτική πολιτική, να ενεργοποιηθούν σε μια κοινή προσπάθεια με στόχο, να πάρουμε στα χέρια μας το Δήμο Χανίων και να τον μετατρέψουμε σε υπόδειγμα Αυτοδιοικητικής μεταρρύθμισης, με αρχές, μεταξύ άλλων:

• Πολιτική Ανυπακοής στις μνημονιακές πολιτικές που καταργούν την αυτονομία του Δήμου, επιβάλλουν φορομπηχτικές πολιτικές και εισβάλλουν με το άκριτο ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας στον τόπο μας. Κανένας επενδυτής δεν θα αρπάξει, κανένας πόρος δε θα βγει από δω χωρίς κοινωνικό έλεγχο και κέρδος για τους Χανιώτες. Προστασία των δημόσιων αγαθών από πιθανή εκποίηση (όπως το νερό) και των δημοτικών επιχειρήσεων.
• Προνοιακή πολιτική απέναντι στην πολιτική των εξωραϊστικών έργων βιτρίνας. Ο Δήμος να είναι παρών όπου επιτίθεται η κυβέρνηση. Τοπικές δράσεις για την ανεργία, στήριξη των κοινωνικών στρωμάτων που πλήττονται από την κρίση με ανατροπή της εισπρακτικής πολιτικής και με έμφαση στις υποδομές πρόνοιας, όπως παιδικοί σταθμοί, σχολικά κτίρια, Ιατρεία, κοινωνικές υποδομές, ενίσχυση συσσιτίων, ξενώνες αστέγων. Στήριξη των κοινωνικών κινημάτων, νομική συμπαράσταση στους πολίτες που πλήττονται από την αγριότητα των τραπεζών και των εφοριών.
• Αναπτυξιακή πολιτική με βάση τις ιδιαιτερότητες κάθε δημοτικής ενότητας, με ισσοροπία ανάμεσα στην πόλη των Χανίων και την περιφέρειά της που έχει εγκαταλειφθεί, με βάση τα αιτήματα των τοπικών κοινωνιών ανά τοπική ενότητα, με αξιοποίηση των υπαρχουσών μελετών (επιχειρησιακών, βιωσιμότητας κ.α.), με έμφαση στην ενεργειακή αυτονόμηση των δημοτικών υποδομών.

Εξω από ονοματολογίες, μακριά από καπελώματα. Οι συμμετέχοντες να επιλέξουν τον υποψήφιό τους, με κριτήρια την ικανότητά του να διαχειρίζεται ανθρώπινο δυναμικό (γιατί αυτό είναι ο Δήμαρχος) και τη δυνατότητά του να αντιστέκεται με θάρρος στις επιβαλλόμενες πολιτικές. Χρειαζόμαστε ένα Δήμαρχο (ή μια Δημαρχο) με ισχύ, γενναιότητα και πυγμή, που θα πλαισιώνεται από ένα επιτελείο ικανών συμβούλων - διαχειριστών που θα είναι γνώστες των θεμάτων κι όχι τυχαίοι που...προέκυψαν από οικογενειακές ψήφους!

* Δημοσιογράφος, π. εκδότης των "αυτοδιοικητικών" εφημερίδων “Ημερολόγιο Ακρωτηρίου” και “Πολίτης των Χανίων”.